Promotieonderzoek Bewogen landschap (2020)

De informatie op deze web-pagina's over het promotieonderzoek van Peter Veer aan de Universiteit van Amsterdam is voorlopig. Bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum verschenen de definitieve webpagina's. En de PDF van het proefschrift zelf is te vinden in de UB van de Universiteit.

In de periode 1945-1985 veranderden de Nederlandse landbouw en het agrarisch cultuurlandschap drastisch van kakakter. In de intensieve voorlichtingscampagnes, als onderdeel van het landbouwstructuurbeleid opgezet door minister Sicco Mansholt, werden films gebruikt. Het onderwerp van dit onderzoek is de verzameling van 533 landbouwvoorlichtingsfilms die door het ministerie van Landbouw werden verspreid in de jaren 1945-1985. Het onderzoek gaat over wat de films laten zien over de wijze waarop de abstracte beleidsdoelstellingen van Mansholt door middel van filmische technieken terecht kwamen in de hoofden en harten van de boeren, boerinnen en andere bewoners van het platteland. Deze mentale beelden zijn van grote invloed op de hedendaagse debatten over de toekomst van de landbouw en het agrarisch cultuurlandschap.

De ruilverkavelingen waren het belangrijkste uitvoeringsprogramma van het structuurbeleid. In het onderzoek staan daarom een selectie van zes films over ruilverkavelingen centraal. De zes films worden onderzocht door middel van een audiovisuele retorische analysemethode. Daarnaast besteedt het onderzoek aandacht aan de organisatie van het landbouwvoorlichting. De derde vraag is hoe de thema's 'traditioneel' en 'modern' uit de films nog steeds een rol spelen in de discussies over cultureel erfgoed in het hedendaagse landschap.

Een bijzondere bron van informatie voor het onderzoek is de verzameling oral history-films Landbouwfilms en verhalen. 'Bewogen landschap' past in Beleid zoekt nieuwe boer.